Makes you happy - 2/30 (Viðauki: Í ömmuhúsi & uppskrift)

Mér fannst vanta eitthvað við færsluna í gær, þessa um hamingjuríku helgina mína. Hún var bara svo löng að það var ekki forsvaranlegt að prjóna meira við hana. Reyndar fannst mér vanta ákveðinn pistil og þrjá uppskriftir, en ætla þó að láta pistilinn og eina uppskrift duga.

Pistilinn, Í ömmuhúsi, birtist fyrst í tímaritinu Fyrstu skrefin í desember árið 2003. Síðan þá hef ég sett hann reglulega hér á síðuna mína, alltaf í kringum jól. Já, það eru að koma jól - þið heyrðuð það fyrst frá mér!

Þetta er eini pistillinn sem ég hef birt oftar en einu sinni og oftar en tvisvar, en mér finnst bara eins og hver önnur aðventuhefð að lesa hann.

-----------------

Þarna er ég reyndar ekki með tíkó "eins og segir í laginu", en þó með myndarlega slaufu í hárinu. Engu að síður er ég þarna stödd í eldhúsinu hennar ömmu, í mínu sæti. Að sjálfsögðu í merktum Súlugalla og með California. Nema hvað. 

Í ömmuhúsi

Ég lygni aftur augunum og leyfi huganum að reika. Eins og svo oft áður hvarflar hann beinustu leið í ömmuhús. Ég verð einn og þrjátíu á hæð og tuttugu og fimm kíló. Með skakka tíkarspena, þvertopp og gleraugu.

Í firðinum litla er froststilla og dagurinn hefur verið dimmur. Það skiptir engu máli því í ömmuhúsi er bæði hlýtt og bjart. Við stelpurnar erum að hefja jólabaksturinn. Með fagurlitaðar svuntur hlustum við á Gerði G. Bjarklind kynna jóladúetta með Ellý og Vilhjálmi Vilhjálmsbörnum.

Ég hef lengi hlakkað til bakstursins og ekki að ástæðulausu. Ég gegni þar ábyrgðamiklu hlutverki. Það er ég sem sé um að sjálfar engiferkökurnar líti vel út. Buffhamarinn er notaður til verksins. Af mikilli nákvæmni, með tunguna út í öðru munnvikinu, miða á á kökuna og ýti. Undan hamrinum sprettur lystilegt mynstur. „Flott hjá þér elskan mín, það held ég að þær eigi eftir að bragðast vel þessar.“

Á meðan ég sit við eldhúsborðið og vinn mitt verk sýslar amma sitt. Við segjum ekki margt. Það er óþarfi – samveran er okkur nægjanleg. Bökunarlyktin líður um loftið, tíminn er afstæður og mér líður vel.

Ég naut þeirra forréttinda sem barn að hafa óskertan aðgang að ömmu og afa. Í ömmuhúsi ríkti alltaf einstakur friður og ró. Enginn þurfti að flýta sér. Að engu þurfti að ana og allur heimsins tími var fyrir mig. Í minningunni var amma sérsmíðuð fyrir mig og okkar sterka samband hefur mér alla tíð verið mjög dýrmætt.

Sem móðir tel ég samband kynslóðana vera veigamikinn þátt í uppeldi barna sem beri að rækta af alúð. Það er yndislegt fyrir hvern þann sem getur með sjálfum sér og öðrum rifjað upp og deilt ljúfum minningum úr æsku. Minningarbrotin þurfa ekki endilega að tengjast merkilegum atvikum. Í mínu tilfelli eru það litlu og hversdagslegu hlutirnir sem standa uppúr.

Í nútímasamfélagi þar sem hraðinn og græðgin ætla allt um koll að keyra tel ég nauðsynlegt að staldra við og íhuga hvað það er sem mestu máli skiptir. Þegar öllu er á botninn hvolft er fjölskyldan hornsteinninn. Án hennar væri lífið innantómt og jeppinn og pallurinn myndi missa mesta glansinn. Staðreyndin er sú að fjölskylduböndin þarf líka að bóna ekki síður en jeppan og að þeim þarf að dytta ekki síður en pallinum.

Sorglegt er til þess að hugsa að fólk þurfi að lenda í alvarlegum veikindum eða aðstæðum þar sem dauðinn ógnar til þess að átta sig á því á hversu dýrmætur sjóður þeirra nánustu eru og ekki er sjálfgefið að allir hittist heilir að kvöldi.

Ekki er óalgengt að lesa viðtöl við fólk sem lent hefur í miklum hremmingum og lofar þar bót og betrum í náungakærleik. Bæta skal á einu bretti upp öll árin þar sem vinnan var í fyrsta sæti. Íslendingar hafa verið kallaðir vinnualkar og litið hefur verið á þá sem vinna mest sem sannar hetjur. Fyrir hvern hetjuskapurinn er drýgður er ekki gott að segja. Börnin meta það án efa meira ef við gefum þeim tíma til þess að taka þátt í þeirra daglegu athöfnum en að annríkið sé bætt upp með fjarstýrðum bíl eða Baby born.

Ég lít á samverustundir sem ég á með fjölskyldunni minni sem og þeim sem eru mér kærir líkt og innlegg á bankabók. Ef lítið er lagt inn á reikninginn er ekki hægt að vænta hárra vaxta eða gildrar innistæðu.

Nú þegar helgasti ársins fer í hönd er rétt að standra við og forgangsraða rétt. Að mörgu þarf að huga við undirbúning hátíðahaldanna og auðvelt er að gleyma sér í dagsins önn. Setjumst niður og gefum okkur tíma til þess að njóta aðventunnar með okkar fólki. Gáfulegra er að taka húsið í gegn í vor þegar birtu nýtur og sólargeyslarnir leiða okkur í sannleikann um hvar á eftir að pússa. Tökum börnin okkur til fyrirmyndar. Hjá þeim er hinn sanna jólaanda að finna. Þau hafa engar áhyggjur af því þó svo eitt og eitt rykkorn leynist í skápahornunum.

Jólabakstur okkar ömmu endaði á viðeigandi hátt – með kökuáti og ískaldri mjólk. Sjálfsagt hefur gólfið verið hveiti stráð, en það skipti engu máli. Engiferkökurnar mínar minntu á stjörnur á næturhimni, svona fagurlega flúraðar.

Í skápinn fyrir ofan ísskápinn sótti amma mikinn fjársjóð. Þar leyndust glös sem mér þótti mikilengilegri en þynnsta postulín. Glösin voru úr plasti og engin tvö voru í sama lit. Öðrum hefur varla þótt þau merkileg en mér fannst mjólkin bragðast betur úr þeim en öðrum glösum. Ég fékk þau eingungis til afnota þegar mikið stóð til og ég valdi alltaf gula glasið. Merkilegir töfrar áttu sér stað í hvert skipti sem ég drakk mjólk úr því. Hvernig sem á því stóð öðlaðist drykkurinn hversdagslegi alltaf sítrónubragð. Svona var allt töfrandi í ömmuhúsi.

Gefum hvert öðru tíma og athygli, ekki síst börnunum okkar. Hlustum á það sem þau hafa að segja og látum þau finna að þau skipti okkur máli. Kveikjum á kertum, hlustum á fallega tónlist og ekki væri úr vegi að narta í smákökurnar sem fjölskyldan hefur bakað – saman.

Verð að láta uppskriftina fylgja með, beint úr handskrifuðu stílabókinni hennar ömmu.


Engiferkökur

500 grömm hveiti
500 grömm sykur (má nú líklega minnka það töluvert)
250 grömm smjörlíki (ég nota alltaf íslenskt sjör í allt, aldrei smjörlíki)
2 egg
1 tsk natron
4 tsk lyftiduft
2 tsk engifer
2 tsk kanill
1/2 tsk negull

Öllu hnoðað saman í vél. Gott að kæla yfir nótt áður en bakað í 8-10 mínútur við 180 gráður. Gerir gæfumuninn að móta litlar kúlur og munstra þær með buffhamri. Lofa.

Makes you happy - 2/30

Helgi eins og þessi gerir mig hamingjusama. Þegar ég er með börnunum mínum og í allskonar vinakúldri með. Það er mín uppáhalds uppskrift.

Ég elska kaffi- og matarboð, svona svo því sé haldið til haga. Bæði að halda þau sjálf og ekki síður vera boðin í önnur hús. Um helgina atvikaðist það þannig að húsið mitt var fullt út úr dyrum alla helgina - pizzaboð á föstudagskvöldið, "litlu jólin" á laugardaginn og vinastund sem endaði í mat í kvöld.

Á laugardaginn var hér hópur sem ég er búin að hlakka til að fá lengi, Hrafnhildur, ein af mínum allra bestu vinkonum með sína fjölskyldu. Hrafnhildi kynntist ég í Kennaraháskóla Íslands fyrir tæpum 20 árum síðan (ok sjitt) og höfum við átt stóran hluta í hvor annarri síðan. Þau búa í Reykjavík og við bölvum 700 kílómetrunum sem skilja að og ekki síður Flugfélagi Íslands fyrir hamlandi verðlag.

En, um helgina voru þau hér og þá var tíminn nýttur vel, mikið talað, hlegið og ólöglega miklu kaffi skolað niður. Við vinkonurnar erum jólabörn af þeirri stærðargráðu sem varla þekkist og því var löngu búið að ákveða að þessa helgi yrðu "litlu jólin" okkar haldin. Sem og þau voru, en ég henti í eina smákökusort, setti upp fjórar stjörnur í gluggana og setti Helgu Möller á fóninn, sem er jú holdgerfingur jólanna. Með gleði leikmanna til viðbótar var útkoman himnesk.

Engiferkökurnar hennar ömmu Jóhönnu koma öllum í jólaskap, þær eru svona eins og að borða jólin sjálf. Ég fékk alltaf að baka þær, já og flest annað, með ömmu, en athöfnin við að gera þær var heilög. Amma bjó til litlar kúlur úr deiginu og ég fékk að ýta á þær með buffhamrinum, en fyrr voru þær ekki tilbúnar. 

Mandarínurnar eru mættar á Reyðó en stoppa alltaf fremur stutt við hér á heimilinu...

Þrjár af mínum uppáhalds manneskjum í lífinu, Hrafnhildur og stóru strákarnir mínir, en Almar Blær fékk hádegishlé á flugvellinum, fór með móður sinni á kjörstað og tók kaffibolla í leiðinni. 

Unglingaborðið - en sænska kladdkakan sló í gegn eins og alltaf, enda hættulega góð!

Óttalegt annríki í eldhúsinu, en að sjálfsögðu buðum við stöllur upp á Jóa Fel eins og við köllum það, uppáhalds réttinn okkar úr Hagkaupsbókinni sem hann tók saman á árum áður. 

Í alvöru, hvað gerðist! Þegar við kynntumst þá átti ég bara Almar Blæ minn sem var aðeins þriggja ára og Hrafnhildur var barnlaus. 

Almar Blær hefur fyrirgefið Hrafnhildi að mestu, en hann þoldi ekki þegar hún kom og tók mig með sér til að vinna hópverkefni í Kennó, en þau voru bæði mjög tímafrek og rosalega mörg. Honum stóð því ógn af henni, en þegar hún mætti merkti það að mamma var að fara að heiman í marga tíma. 

Síðan hefur mikið vatn runnið til sjávar. Núna eigum við samtals sjö börn, það elsta tvítugt. Yngsta þriggja mánaða. Allt þar á milli. Ég skil ekki. Gæfan er alger.

Þessi mynd lýsir okkur best, allir að tala ofan í alla og eitthvað að arrisera. 

Þetta og akkúrat þetta "makes me happy"

Hard work - 1/30

Af hverju ertu ekki að blogga segja þau. Eins og einu sinni. Eða snappa, eins og út á Bali?


Góðar spurningar, færri svör.

Held reynar að ég væri afleitur "snappari", í það minnsta svona á daglegum basis. Fannst gaman að sýna heiminum frá paradísinni Bali, en hér heima, æji nei. Held ég hefði ekki úthald eða tíma í það.

En bloggið, ég sakna þess. Ástæðan fyrir algeru viðveruleysi mínu hér undanfarið rúmt ár er að það hefur verið ógeðslega drullu-fokkíng-erfitt og stundum er bara best að steinhalda kjafti. Hef þó aldrei skrifað eins mikið og þennan tíma, eða vel rúmlega 10 þúsund orð.

Finn að mig langar til að fara að blogga aftur, það er kominn tími til. Rakst á svo ferlega skemmtilega "instagram-áskorun" á veraldarvefnum sem ég reyndar sá strax fyrir mér sem litlar smásögur. Er semsagt sett upp sem þrjátíu daga áskorun, að taka eina mynd á dag af ákveðnu efni. Mig langar til þess að gera það, en þó með frjálsri aðferð, semja leikreglurnar sjálf.

Stefni á að taka þessar þrjátíu myndir, en ekki endilega daglega og segja frá þeim. Alls ekki í þeirri röð sem þær eru uppgefnar, bara svona það sem er í gangi hverju sinni. Og svo kannski ekki allar.

Allavega, fyrsta nefnist "Hard work".


Ég: Nennir þú að koma við og hjálpa mér að bora upp þessar fjárans hillur í dag. Ég nenni ekki að hafa þetta hérna út um allt.

Vinkonan: Já auðvitað.

Ég: Ég verð bara að læra þetta, meika ekki að vera alltaf upp á einhverja aðra komin með að gera þetta, þoli það ekki. Hvað gæti mögulega verið svona flókið við þetta? Heldur þú að við náum þessu ekki alveg?

Vinkonan: Juuú, jú.

Ég: Ég meina, samtals erum við 78 ára. Og eigum sjö börn. Og erum með tvær og hálfa háskólagráðu. Fjandinn hafi það.

Vinkonan: Áttu borvél, hallamál og skrúfur?

Ég: Já, auðvitað, hvað heldur þú að ég sé?

Vinkonan: En börnin. Hvað eigum við að gera við börnin á meðan?

Ég: Börnin já. Mútum stóru stelpunum til að fara út með þau. Með kex eða eitthvað. Djöfull er ég spennt fyrir þessu verkefni.


Vinkonan mætti galvösk klukkan sextánhundruð nú síðdegis. Út fóru börnin með börnin. Inn fórum við, fullar eldmóði.


Vinkonan: Áttu annan bor í vélina?

Ég: Annan bor? Af hverju? Það veit ég ekkert um.

Vinkonan: Þetta passar ekki, þú sérð það. Þetta er allt of sver bor fyrir þetta gat.

Ég: Hvaða, hvaða. Látum við það ekki sleppa? Þurfum við ekki tappa?

Vinkonan: Nei, það held ég ekki.

Ég: Jú, ég held það örugglega.


Upp hófst sena sambærileg og í tékknesku þáttunum um klaufabárðana. Við reyndum að mæla fyrir helvítis hillunni. Það gekk svona og svona. Því næst reyndum við að glöggva okkur á því hvaða skrúfur pössuðu og hvaða tappar. Og þá hvort að borinn bæri í eða úr leik. Þegar við áttuðum okkur á því að við gætum ekki svarað okkur þessum spurningum rauk vinkonan í símann.


Vinkonan: Hæ skan. Héddna, ertu í landi? Og heima. Já, ok. Sko. Getur þú skotist og hjálpað tveimur hjálparvana konum að bora upp eina hillu? Við ætluðum að gera þetta sjálfar, en þetta bara gengur ekki. Getur bara litið á þetta sem samfélagsþjónustu, svona góðverk. Ok, æði, takk.

Ég: Í hvern varstu að hringja?

Vinkonan: Æji þú veist. Þetta gengur ekki. Eigum við ekki að koma upp þessari hillu?

Ég: Jú. Guð hvað við erum leim. Ég bara skammast mín. Jesús minn.

Vinkonan: Sko. Við segjum ekki nokkrum manni frá þessu. Segjum bara að við höfum gert þetta alveg sjálfar. Já og lærum af þessu í leiðinni, lítum á þetta sem nokkurskonar starfsþjálfun.

Ég: Já. Samt fokkíng glatað. Ég verð að læra þetta. Það er bara þetta með mælinguna. Mig fer bara að svima.


Og þar við sat. Við hringdum í vin sem kom og boraði upp hilluna og tvær aðrar til.

Ekki segja neinum. Þið heyrðuð þetta ekki frá mér. Og þessi mynd, hún er algert búllsjitt. En, sagan er góð.